ECB wil nog niet van geldverslaving af: dat kan de euro verzwakken

ANALYSE – Centrale bankiers maken zich weinig zorgen over de rentestijging op obligatiemarkten. In Europa vertelde DNB-voorzitter Klaas Knot dat die beweging vooral het groeiende vertrouwen in de economie weerspiegelt.

Fed-voorzitter Jerome Powell haalde afgelopen donderdag zelfs de Amerikaanse aandelenmarkten onderuit door te vertellen dat hij voorlopig niets gaat doen aan de oplopende rentestand.

Het heeft er alle schijn van dat centrale bankiers zo proberen om het goede beursklimaat uit te blussen. Hierdoor zou je bijna vergeten dat het positieve marktsentiment juist voor een groot deel te danken is aan het optreden van diezelfde bankiers.

Ze hebben de economie een enorme boost gegeven door het verlagen van de beleidsrente en het omlaag duwen van de marktrente op obligatiemarkten, via het opkopen van allerlei activa. Maar aan die aanpak hangt wel een prijskaartje.

Het is namelijk een stuk makkelijker om te beginnen met het opkopen van obligaties, dan om er plotseling mee te stoppen. De afgelopen maanden zit de rente op obligatiemarkten al in de lift. Hoewel de Federal Reserve het opkoopbeleid de afgelopen maanden voorzichtig terugschroefde, moet er nog heel wat gebeuren voordat deze doos van Pandora weer dicht zit. Als het al zover komt.

De opkoopverslaving van centrale banken heeft ook impact op de valutawereld. De ECB liet in januari bijvoorbeeld doorschemeren niet te accepteren dat de euro te ver stijgt.

DNB-president Klaas Knot merkte op dat de bank allerlei instrumenten heeft om ervoor te zorgen dat de rente op de obligatiemarkt niet te snel oploopt. Meteen daarna dook de waarde van een euro voor het eerst sinds begin februari even onder 1,20 dollar per euro.

Afkicken van geldverslaving is niet zo makkelijk

Zolang Powell de lange rente laat oplopen, hoeft de ECB niet eens veel moeite te doen om de euro weer omlaag te drukken. Vooral niet omdat de aanwijzingen zich opstapelen dat de Amerikaanse economie een stuk eerder weer op stoom komt dan die in Europa. Vrijdag werd bijvoorbeeld bekend dat er in de Verenigde Staten 379.000 banen zijn bijgekomen in februari. Dat is veel meer dan de 210.000 waar economen op rekenden.

In Europa schakelt het economisch herstel een tandje hoger in het voorjaar, als de vaccinatieprogramma’s lopen zoals gepland. Maar ook dan gaat de ECB waarschijnlijk door met het opkopen van obligaties.

Na jaren waarin de inflatie ruim onder de doelstelling lag, laat de ECB deze liever te ver oplopen dan het risico te nemen het economisch herstel in de kiem te smoren.

Daar komt bij dat een goedkope euro gunstig is voor de exportsector, terwijl de grote schuldenlast van Zuid-Europese landen een stuk betaalbaarder is als de rente laag blijft. Net als bij andere verslavingen wordt het voor de ECB zo steeds moeilijker om te stoppen met het opkopen van obligaties – en een poging te wagen om de doos van Pandora te sluiten.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.